Cổng thông tin điện tử trường THPT Cao Bá Quát – Quốc Oai

Chắc hẳn chúng ta đã biết rằng Đổi mới căn bản, toàn diện trong giáo dục giúp học sinh phát triển 10 năng lực và 5 phẩm chất quan trọng. Trong môn Toán, một trong những năng lực mà ta thường nhìn thấy rõ nhất là năng lực giải quyết vấn đề và tính toán. Để giúp học sinh học tốt môn Toán và phát triển các năng lực và phẩm chất này, sơ đồ tư duy là một phương pháp học hiệu quả.

1) Giới thiệu về sơ đồ tư duy

Sơ đồ tư duy là một công cụ tổ chức tư duy. Nó giúp chúng ta dễ dàng chuyển tải thông tin vào và ra khỏi bộ não. Sự sắp xếp ý nghĩ trong sơ đồ tư duy là một phương tiện ghi chú sáng tạo và rất hiệu quả.

2) Ưu điểm của sơ đồ tư duy

  • Sơ đồ tư duy giúp học sinh có cái nhìn bao quát, tổng quát về bài học và liên kết logic giữa các kiến thức, đồng thời mang đến các phương pháp học mới.
  • Sơ đồ tư duy giúp học sinh học tập tích cực hơn, giúp hiểu sâu và nhớ lâu, đồng thời tiết kiệm thời gian học tập.
  • Việc học sinh tự vẽ sơ đồ tư duy giúp tận dụng tối đa tính sáng tạo của học sinh, phát triển năng khiếu hội họa và sở thích.
  • Sơ đồ tư duy giúp học sinh hình thành cách ghi chú hiệu quả, cách tổ chức và sắp xếp thông tin một cách rõ ràng.
  • Sơ đồ tư duy là một phương tiện dạy học hiện đại, góp phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy học.

3) Cách tổ chức xây dựng sơ đồ tư duy

  • Bước 1: Xác định chủ đề chính mà ta muốn tìm hiểu.
  • Bước 2: Phát triển ý tưởng tự do, từ chủ đề lớn tìm ra các chủ đề nhỏ liên quan, từ đó tìm ra những yếu tố/nội dung liên quan.
  • Bước 3: Xem xét và thảo luận để loại bỏ nội dung trùng lặp và thiếu chính xác.
  • Bước 4: Hoàn thiện sơ đồ tư duy, tạo ra một “bức tranh tổng thể” mô tả chủ đề lớn một cách đầy đủ và rõ ràng.

4) Cách vẽ sơ đồ tư duy

  • Bước 1: Xác định từ khóa.
  • Bước 2: Vẽ chủ đề ở trung tâm, sử dụng một tờ giấy trắng không kẻ ô để tạo sự sáng tạo và không bị giới hạn không gian suy nghĩ.
  • Bước 3: Vẽ các tiêu đề phụ (nhánh cấp 1), viết bằng chữ in hoa để làm nổi bật.
  • Bước 4: Vẽ các nhánh cấp 2, cấp 3, và nối liền các nhánh để tạo liên kết.
  • Bước 5: Thêm các hình ảnh minh họa để gợi mở trí tưởng tượng.

5) Áp dụng của sơ đồ tư duy

  • Tóm tắt nội dung và ôn tập một chủ đề.
  • Trình bày tổng quan một chủ đề.
  • Chuẩn bị ý tưởng cho một báo cáo hay buổi nói chuyện, bài giảng.
  • Ghi chú khi nghe bài giảng.
  • Thường sử dụng trong các kỹ thuật dạy học như hoạt động nhóm, khăn trải bàn, bể cá.

6) Hạn chế của sơ đồ tư duy

  • Tốn nhiều thời gian và kinh phí.
  • Không nên áp dụng sơ đồ tư duy cho những đơn vị kiến thức độc lập không có sự liên hệ.

Sơ đồ tư duy không chỉ là một sản phẩm mỹ thuật để treo lên tường. Nó giúp tiết kiệm thời gian học tập và chuyển tải tri thức. Đồng thời, sơ đồ tư duy còn rèn luyện khả năng sáng tạo, tổ chức và phân loại thông tin. Học tập bằng sơ đồ tư duy là một trải nghiệm khoa học nghiêm túc để có cái nhìn tổng thể nhanh nhất và đánh giá vấn đề chính một cách chính xác nhất.

Do đó, việc sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học không chỉ đổi mới phương pháp dạy của giáo viên mà còn thúc đẩy phương pháp học của học sinh.

Thực hiện: Nguyễn Đăng Thuyết
Người duyệt: Nguyễn Văn Đằng

FEATURED TOPIC