Lý thuyết Sinh học 10 Bài 3 (Kết nối tri thức): Các cấp độ tổ chức của thế giới sống

Một trong những khái niệm quan trọng trong lĩnh vực Sinh học là các cấp độ tổ chức của thế giới sống. Trên cơ sở đó, lý thuyết Sinh học 10 Bài 3 giới thiệu về các cấp độ tổ chức của thế giới sống và mối quan hệ giữa chúng.

Các cấp độ tổ chức sống

1. Khái niệm cấp độ tổ chức sống

Cấp độ tổ chức sống là cấp độ tổ chức có biểu hiện đầy đủ chức năng của sự sống như sinh trưởng, phát triển, sinh sản, cảm ứng, chuyển hóa vật chất và năng lượng. Đây là các cấp độ tổ chức hệ thống và có tính vận động.

Bạn đang xem: Lý thuyết Sinh học 10 Bài 3 (Kết nối tri thức): Các cấp độ tổ chức của thế giới sống

2. Các cấp độ tổ chức sống cơ bản

Cấp độ tổ chức sống cơ bản là cấp độ tổ chức mà ở đó biểu hiện đầy đủ các đặc điểm của sự sống. Các cấp độ cơ bản của tổ chức sống bao gồm tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã và hệ sinh thái.

3. Mối quan hệ giữa các cấp độ tổ chức của thế giới sống

• Tế bào: Đơn vị tổ chức nhỏ nhất có đầy đủ các đặc điểm của sự sống. Tế bào được tổ chức từ các bậc nhỏ hơn là bào quan, phân tử, nguyên tử.
• Quần thể: Tập hợp các cá thể (cơ thể sinh vật) cùng loài sống trong một khu vực địa lý nhất định và vào thời điểm nhất định.
• Quần xã: Tập hợp các quần thể của nhiều loài khác nhau cùng tồn tại trong một khu vực địa lý ở cùng một thời điểm.
• Hệ sinh thái: Quần xã tương tác với nhau và với môi trường tạo nên cấp tổ chức hệ sinh thái.
• Mối quan hệ hữu cơ giữa các cấp độ tổ chức dựa trên các hoạt động sống ở cấp độ tế bào.

Xem thêm : Bé 3 tuổi nên cho học năng khiếu gì? 6 lựa chọn đáng giá đồng tiền

Ví dụ: Các cấp độ tổ chức sống còn liên hệ với nhau bởi quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng trong thế giới sống. Nguồn năng lượng cung cấp cho thế giới sống chủ yếu đến từ mặt trời và được truyền từ cấp độ tổ chức này sang cấp độ tổ chức khác của thế giới sống, cùng với sự chuyển hóa của vật chất.

Đặc điểm chung của thế giới sống

1. Thế giới sống được tổ chức theo thứ bậc

• Tổ chức theo thứ bậc từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp. Cấp tổ chức thấp làm nền tảng cấu thành nên cấp cao hơn.
• Vật không sống cũng có thể được tổ chức theo các cấp độ, nhưng chúng không thể thực hiện các chức năng sống cơ bản như sinh trưởng, sinh sản, chuyển hóa…

2. Các cấp độ tổ chức sống là những hệ mở tự điều chỉnh

• Các cấp độ tổ chức sống đều là những hệ thống mở, không ngừng trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường.

• Ví dụ: Tế bào chỉ tồn tại, lớn lên và phân chia khi thường xuyên thu nhận các chất hóa học từ bên ngoài, biến đổi chúng tạo thành các chất sống, đồng thời loại bỏ các chất thải ra khỏi cơ thể. Cơ thể được cấu tạo nên từ một hay nhiều tế bào, cơ thể cũng không ngừng trao đổi khí, trao đổi nước, lấy thức ăn và thải chất thải ra ngoài môi trường trong quá trình sống.

• Xem thêm : Bật mí cách dạy trẻ lớp 1 đánh vần vanh vách dễ dàng ngay tại nhà!

  Các hệ thống sống có khả năng tự điều chỉnh duy trì ổn định các thông số trong hệ thống không phụ thuộc vào sự thay đổi của môi trường.

• Sự duy trì ổn định môi trường nội môi được gọi là sự cân bằng nội môi.

• Ví dụ: Cơ thể con người có các cơ chế duy trì thân nhiệt, pH, đường huyết ở mức tương đối ổn định. Nếu khả năng tự điều chỉnh bị trục trặc, chúng ta có thể bị bệnh, thậm chí tử vong.

3. Thế giới sống liên tục tiến hóa

• Tiến hóa xảy ra nhờ phát sinh đột biến trong quá trình truyền đạt thông tin di truyền (ADN) từ thế hệ tế bào này sang thế hệ tế bào khác.
• Điều kiện môi trường sống khác nhau làm nhiệm vụ lựa chọn những thể đột biến có kiểu hình thích nghi nhất với môi trường.

Kết luận

Các cấp độ tổ chức của thế giới sống là một chủ đề quan trọng trong lĩnh vực Sinh học. Các cấp độ tổ chức sống cơ bản bao gồm tế bào, cơ thể, quần thể, quần xã và hệ sinh thái. Mỗi cấp độ tổ chức có vai trò quan trọng và mối quan hệ tương tác với các cấp độ khác. Thế giới sống có đặc điểm chung là tổ chức theo thứ bậc, là những hệ mở tự điều chỉnh và liên tục tiến hóa.

Nguồn: https://ispacedanang.edu.vn
Danh mục: Học tư duy