Sinh học 12 bài 39: Biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật

Chào mừng các bạn đến với bài viết về “Biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật”. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu và hiểu rõ hơn về các yếu tố gây biến động và sự điều chỉnh số lượng cá thể trong quần thể sinh vật.

I. Biến động số lượng cá thể

1. Biến động theo chu kì

Biến động theo chu kì là sự thay đổi xảy ra do những thay đổi có tính chu kì trong môi trường sống. Ví dụ, số lượng mèo rừng Canada biến đổi theo chu kỳ biến động số lượng của thỏ. Chim cu gáy ăn hạt xuất hiện nhiều vào mùa thu hoạch lúa, ngô.

2. Biến động không theo chu kì

Biến động không theo chu kì là kiểu biến động số lượng cá thể trong quần thể tăng hoặc giảm đột ngột do những điều kiện bất thường trong môi trường sống, chẳng hạn như lũ lụt, bão, cháy rừng, dịch bệnh hoặc do hoạt động khai thác quá mức của con người.

II. Nguyên nhân gây biến động và sự điều chỉnh số lượng cá thể

1. Nguyên nhân gây biến động số lượng cá thể

a. Thay đổi của các nhân tố sinh thái vô sinh

Trong các nhân tố sinh thái vô sinh, khí hậu có ảnh hưởng lớn và thường xuyên nhất. Nhiệt độ không khí xuống quá thấp có thể gây chết nhiều động vật. Các nhân tố vô sinh không bị chi phối bởi mật độ cá thể trong quần thể mà tác động trực tiếp lên sinh vật, được gọi là nhân tố không phụ thuộc mật độ quần thể.

b. Thay đổi của các nhân tố sinh thái hữu sinh

Sự cạnh tranh giữa các cá thể trong cùng một đàn, số lượng kẻ thù, sức sinh sản, độ tử vong, sự phát tán của cá thể trong quần thể, … có ảnh hưởng rất lớn đến biến động số lượng cá thể trong quần thể. Các nhân tố sinh thái hữu sinh bị chi phối bởi mật độ cá thể của quần thể, được gọi là nhân tố phụ thuộc mật độ quần thể.

2. Sự điều chỉnh số lượng cá thể trong quần thể

Quần thể sinh vật sống trong môi trường xác định luôn có xu hướng điều chỉnh mật độ cá thể để duy trì sự ổn định. Trong điều kiện môi trường thuận lợi, với nguồn thức ăn dồi dào, ít kẻ thù, sức sinh sản của quần thể tăng, số lượng cá thể tăng nhanh chóng. Khi mật độ cá thể tăng cao, nguồn thức ăn trở nên thiếu hụt, không gian sống hạn chế, ô nhiễm môi trường gia tăng, cạnh tranh giữa các cá thể gia tăng, sự sinh sản giảm, đồng thời xuất cư cũng tăng cao. Điều này đẩy mật độ cá thể điều chỉnh trở lại mức ổn định.

3. Trạng thái cân bằng của quần thể

Quần thể có khả năng tự điều chỉnh số lượng cá thể khi số lượng quá thấp hoặc quá cao. Trạng thái cân bằng xảy ra khi số lượng cá thể ổn định và phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.

Đến đây, chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về biến động số lượng cá thể trong quần thể và cách điều chỉnh số lượng cá thể. Hi vọng rằng bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này.

Image

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về các chủ đề khác trong môn Sinh học lớp 12, hãy truy cập các tài liệu học tập tại VnDoc.com. Chúng tôi cung cấp nhiều tài liệu bổ ích như Trắc nghiệm Sinh học 12, Giải bài tập Sinh học lớp 12, Lý thuyết Sinh học 12, Giải Vở BT Sinh Học 12, Chuyên đề Sinh học lớp 12, Tài liệu học tập lớp 12.

Mời các bạn cùng truy cập và nắm vững kiến thức trong môn Sinh học lớp 12. Chúc các bạn học tập hiệu quả!

Đề thi thử THPT được tải nhiều nhất:

  1. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Toán
  2. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Văn
  3. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Anh
  4. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Lý
  5. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Hóa
  6. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Sinh
  7. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Sử
  8. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn Địa
  9. Đề thi thử THPT Quốc gia 2024 môn GDCD
FEATURED TOPIC