9 cách dạy bé tập nói hiệu quả, dễ thực hiện

Trẻ biết nói là một phần quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Để trẻ có thể phát âm chuẩn và sử dụng từ chính xác, bố mẹ cần tập trung vào việc dạy bé tập nói. Dưới đây là 9 cách dạy bé tập nói hiệu quả, dễ thực hiện mà bạn có thể tham khảo và áp dụng cùng con.

Sự phát triển ngôn ngữ của bé qua các giai đoạn

Khi mới sinh ra, bé chỉ có thể thể hiện cảm xúc và tâm trạng qua cử chỉ như khóc hay nhăn mặt. Bố mẹ chỉ có thể lắng nghe và hiểu bé qua ngôn ngữ hình thể. Theo từng giai đoạn phát triển, trẻ sẽ có sự phát triển ngôn ngữ khác nhau:

  • Giai đoạn 3 tháng tuổi: Bé đã biết lắng nghe giọng nói và quan sát khuôn mặt khi bạn trò chuyện cùng bé. Bên cạnh đó, bé cũng thích thú khi lắng nghe âm thanh và giọng nói trong môi trường xung quanh.
  • Giai đoạn 6 tháng tuổi: Bé đã bắt đầu bập bẹ nói được những âm thanh khác nhau. Thông thường, bé sẽ phát âm được “ba-ba” hoặc “da-da”. Ở đầu tháng thứ 7, một số bé đã có thể lắng nghe và trả lời khi được gọi tên. Tuy nhiên, bé chỉ có thể phát âm ngẫu nhiên và không có ý nghĩa.
  • Giai đoạn 9 tháng tuổi: Bé bắt đầu hiểu những từ như “tạm biệt” và “không”. Bé cũng đã biết sử dụng phụ âm và điều chỉnh âm điệu của giọng nói.
  • Giai đoạn 12 – 18 tháng tuổi: Đa số các bé có thể nói được những từ đơn giản như “mama” và “baba”. Bé cũng có thể hiểu được những câu nói ngắn gọn của bố mẹ, ví dụ như “Con hãy ngồi xuống”.
  • Giai đoạn 18 tháng tuổi trở lên: Bé đã có thể nói được những từ đơn giản như các bộ phận trên cơ thể và tên người. Bé có thể lặp lại những từ đơn giản khi bạn nói chuyện với bé.
  • Giai đoạn 2 tuổi: Bé đã có khả năng nói những câu ngắn gọn từ 2 – 4 từ. Bé cũng học thêm những từ ngữ chỉ sự vật như “ghế” và “bàn”.
  • Giai đoạn 3 tuổi: Vốn từ vựng của bé sẽ nhanh chóng mở rộng, bé sẽ biết thêm những từ trừu tượng và ngôn ngữ chỉ cảm giác.

Giai đoạn 3 tháng tuổi, trẻ đã biết quan sát khuôn mặt bạn khi bạn trò chuyện cùng trẻ

9 cách giúp bé tập nói hiệu quả

Dưới đây là các cách giúp bé tập nói mà bố mẹ có thể áp dụng trong quá trình trẻ tập nói:

Thường xuyên nói chuyện cùng bé

Thường xuyên nói chuyện cùng bé là một cách giúp bé tập nói hiệu quả. Bố mẹ có thể nói chuyện với bé từ khi bé còn trong bụng mẹ và khi bé mới sinh ra, điều này giúp bé quen dần và có hứng thú với lời nói.

Khi chơi cùng bé hoặc chăm sóc bé, bố mẹ có thể nói chuyện với bé bằng giọng điệu vui vẻ và giao tiếp bằng mắt để tương tác tốt hơn. Theo các chuyên gia y khoa, khi bố mẹ trò chuyện cùng bé nhiều, bé sẽ có xu hướng nói sớm hơn so với những bé ít trò chuyện.

Đặt câu hỏi cho bé

Khi bé phát triển, bé sẽ quan tâm đến môi trường xung quanh nhiều hơn. Vì vậy, bố mẹ nên đặt câu hỏi cho bé nhiều hơn khi bé từ 6 tuần tuổi trở lên.

Bố mẹ có thể bắt đầu với những câu hỏi đơn giản như “Con có muốn uống sữa không?” hay “Con có muốn đi chơi không?”. Khi bé lớn dần, bạn có thể trò chuyện với bé về sự vật hay con người xung quanh bé, chẳng hạn như “Ông nội ở kia” hay “Con nhìn xem, đằng kia có một chiếc xe ô tô”.

Giai đoạn 3 tháng tuổi, trẻ đã biết quan sát khuôn mặt bạn khi bạn trò chuyện cùng trẻ

Sao chép âm thanh của bé

Khi bé đạt đến giai đoạn 3 – 4 tháng tuổi, bé sẽ bập bẹ những âm thanh như dada, baba nhiều hơn. Bố mẹ hãy lặp lại những âm thanh mà bé phát âm. Điều này sẽ khuyến khích bé nói nhiều hơn và là bước khởi đầu cho quá trình dạy bé tập nói.

Hành động hào hứng và vui vẻ khi bé nói

Khi bé đạt đến giai đoạn nói bập bẹ, bé sẽ bộc lộ cảm xúc qua giọng nói của mình. Khi bé đạt 6 tháng tuổi, bé sẽ nhận biết được sự tức giận hay kích động trong giọng nói của bố mẹ. Điều này giúp bé biết cách thu hút sự chú ý của bạn khi bé khó chịu hoặc đói.

Khi bé bắt đầu nói chuyện với những âm điệu khác nhau, bố mẹ nên ủng hộ, tạo cảm giác hào hứng và vui vẻ cho bé. Điều này sẽ khuyến khích bé nói nhiều hơn. Bố mẹ cũng nên hướng dẫn và rèn luyện bé nói những từ ngữ mới để xây dựng vốn từ cho bé.

Hát cho bé nghe

Những bài hát thiếu nhi cũng là một phương thức giúp bé luyện nói. Sự kết hợp giữa ngôn từ và giai điệu sẽ giúp bé tập trung lắng nghe và hỗ trợ quá trình học cách phát âm của bé.

Bé sẽ không để tâm tới việc bạn hát hay hát dở, bé chỉ thích nghe giọng hát của bố mẹ mà thôi. Bạn có thể hát bất kỳ bài hát nào, nhạc thiếu nhi hay nhạc dân gian, miễn là nó phù hợp với độ tuổi của bé.

Hành động hào hứng của bố mẹ giúp bé tập nói

Dùng từ ngữ ngắn gọn và đơn giản

Ban đầu, hãy dạy bé phát âm những từ đơn giản. Sử dụng những câu ngắn gồm 1 hoặc 2 từ để bé dễ nhớ và bắt chước.

Bố mẹ cần làm gì khi bé bị chậm nói

Khi bé bị chậm nói, bố mẹ cần quan sát và có biện pháp khắc phục sớm để bé không tự ti trước bạn bè cùng trang lứa. Dưới đây là một số cách và mẹo trị bé chậm nói:

  • Kiểm tra thính giác: Tỉ lệ trẻ sơ sinh bị mất thính lực đạt đến 3/1000, đây cũng là một yếu tố gây chậm nói. Bố mẹ nên cho bé kiểm tra thính giác trong giai đoạn 3 tháng tuổi nếu bé không đạt sàng lọc thính giác ban đầu.
  • Thăm khám bệnh học ngôn ngữ: Các nhà bệnh học về ngôn ngữ có thể chẩn đoán và đưa ra cách điều trị các bệnh lý liên quan đến rối loạn ngôn ngữ và giọng nói. Họ có thể đưa ra lời khuyên và trò chơi hữu ích để khắc phục vấn đề về kỹ năng ngôn ngữ và giọng nói của bé.
  • Sàng lọc bệnh lý: Trẻ sẽ được sàng lọc về các khuyết tật trên cơ thể hay các rối loạn phổ tự kỷ hay nhận thức. Những rối loạn hay bệnh lý này có thể gây ra chậm nói ở trẻ.
  • Tập trò chuyện với bé: Thường xuyên trò chuyện với bé trong giai đoạn đầu trẻ tập nói thông qua việc dỗ dành, hát hay tập nói. Quá trình này sẽ giúp bé quen với việc giao tiếp và nhanh chóng nói hơn.

Trò chuyện với bé thường xuyên sẽ giúp bé nói nhanh hơn

Trên đây là những phương pháp bố mẹ có thể áp dụng để tập nói cho bé, cũng như những điều cần lưu ý khi bé chậm nói. Nếu bạn còn phân vân, hãy truy cập Góc Chuyên gia của Huggies để được tư vấn!

Xem thêm: Cách dạy bé vẽ người siêu đơn giản

FEATURED TOPIC