Mạch lạc trong văn bản không chỉ là một khái niệm học được trong chương trình môn Ngữ Văn 7, mà nó còn là một yếu tố quan trọng để tạo nên một văn bản hấp dẫn và thú vị. Để hiểu rõ hơn về mạch lạc trong văn bản, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Contents
Liên kết trong văn bản là gì?
Liên kết trong văn bản là cách sử dụng các từ, ngữ nghĩa và câu để kết nối các phần, các câu và các đoạn văn lại với nhau. Có ba loại liên kết chính:
Bạn đang xem: Mạch lạc trong văn bản là gì?
- Phép lặp: Sử dụng các từ ngữ lặp lại nhiều lần để liên kết các câu.
- Phép nối: Sử dụng các từ có quan hệ nối câu như các cụm từ tóm lại, bởi vì, nhưng…
- Phép thế: Sử dụng những từ có chung ý nghĩa để tránh lặp lại từ quá nhiều lần.
Một đoạn văn đúng mạch lạc sẽ có phần mở bài, thân bài và kết bài, và các phép liên kết sẽ là điều kiện cần để toàn bộ đoạn văn trở nên hoàn chỉnh và dễ hiểu.
READ MORE:
Mạch lạc trong văn bản là gì?
Mạch lạc trong văn bản là sự thống nhất giữa các câu, các ý, các phần và các đoạn trong văn bản. Nó giống như một sợi dây vô hình gắn kết các phần văn bản lại với nhau.
Ví dụ, khi chúng ta nói về cấu tạo của một chiếc điện thoại thông minh, chúng ta có thể nhìn thấy rằng màn hình, camera, bàn phím, thẻ nhớ và các vi mạch khác là các phần quan trọng để điện thoại hoạt động. Tương tự, trong một đoạn văn, các câu, các ý và các đoạn đều phải liên quan đến một chủ đề cụ thể và hướng đến một sự thống nhất trong nội dung.
Những điều kiện để văn bản có tính mạch lạc
Để văn bản có tính mạch lạc, các phần, câu, đoạn trong văn bản phải:
- Nói về một đề tài cụ thể, xuyên suốt trong đoạn văn bản đó.
- Được trình bày theo một trình tự rõ ràng, hợp lý và logic, tạo ra sự hỗn hợp và gợi thú cho người đọc.
- Có thể theo trình tự thời gian, không gian, tâm lý hoặc các mối quan hệ tương đồng, tương phản, nhân quả.
Bài tập về mạch lạc trong văn bản
Bài 1: Văn bản “Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát” đề cập đến nhiều nội dung như hạt dẻ, cốm hạt dẻ, rừng cây mùa thu, du lịch Trùng Khánh, con người ở quê sống lâu và hiền hòa. Liệu văn bản này có tính mạch lạc không? Vì sao?
Xem thêm : Thông điệp gửi lại từ truyện Tấm cám
Gợi ý trả lời: Văn bản “Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát” đề cập đến rất nhiều vấn đề, nhưng tất cả đều xoay quanh một vấn đề trung tâm là hạt dẻ và rừng cây Trùng Khánh. Đây là món quà mà thiên nhiên ban tặng vào mùa thu, có nhiều công dụng và lợi ích đối với cuộc sống của con người. Vì vậy, văn bản này đảm bảo tính mạch lạc.
Bài 2: Hãy tìm hiểu tính mạch lạc của văn bản “Mẹ tôi”.
Đáp án: Tất cả các phần, câu, đoạn trong văn bản “Mẹ tôi” đều hướng về một chủ đề duy nhất là hình ảnh của người mẹ. Người mẹ đã hy sinh tất cả vì con mình và có ý nghĩa thiêng liêng vô cùng to lớn trong cuộc đời của chúng ta. Trình tự sắp xếp trong văn bản này là quan hệ nguyên nhân – kết quả.
Bài 3: Hãy tìm tính mạch lạc trong đoạn thơ “Lão nông và các con”.
Hãy lao động cần cù gắng sức,
Ấy chân lưng sung túc nhất đời.
………..
Trước khi từ giã trần gian
Lấy câu “lao động là vàng” dạy con.
Đáp án: Tất cả các câu, đoạn trong đoạn thơ này đều hướng đến chủ đề “lao động là vàng”, lao động sẽ tạo ra của cải, vật chất. Mối quan hệ trình tự trong đoạn thơ này là quan hệ nhân quả, vì trước khi ông bố qua đời đã dặn kĩ các con là dưới đất có vàng, và hãy lao động bằng sức mình để tạo ra của cải, vật chất.
Bài 4: “Mùa đông, giữa ngày mùa, làng quê toàn màu vàng – những màu vàng rất khác nhau. …. Tất cả đượm một màu trù phú, đầm ấm lạ lùng. Không có cảm giác héo tàn, hanh hao lúc sắp bước vào mùa đông.”
Đáp án: Văn bản này vẽ lên một bức tranh về quan cảnh ngày mùa đông rất trù phú, đầm ấm, tươi sáng. Tất cả các chi tiết trong đoạn trích đều hướng về quang cảnh ngày mùa tươi sáng. Mối quan hệ trình tự trong đoạn văn này là theo trình tự không gian, từ cao xuống thấp, từ gần đến xa.
READ MORE:
Một số bài trắc nghiệm
Xem thêm : 10 Bước trang điểm (make up) cá nhân cho người mới bắt đầu
Câu 1: Dòng nào sau đây không phù hợp khi so sánh với yếu tố mạch lạc trong một văn bản?
A. Dòng nhựa sống trong một cái cây
B. Mạch máu trong một cơ thể sống
C. Mạch giao thông trên đường phố
D. Trang giấy trong một quyển vở
Câu 2: Điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc?
A. Các sự kiện, sự việc phải xoay quanh những sự kiện trọng tâm
B. Các phần, các đoạn trong văn bản được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lý, trước sau hô ứng nhau nhằm làm chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc
C. Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện một chủ đề chung xuyên suốt
D. Cả B và C đều đúng
Câu 3: Mạch lạc trong văn bản là gì?
A. Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện chủ đề chung xuyên suốt
B. Mạch lạc là sự rõ ràng về mặt nội dung trong cách triển khai văn bản
C. Các phần đoạn, câu trong văn bản được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí, trước sau hô ứng nhằm làm rõ chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc
D. Cả A và C
Câu 4: Hãy sắp xếp các ý sau đây để tạo được một văn bản có bố cục rõ ràng:
- Đà Lạt còn thật đáng yêu với đủ loại hoa có sắc màu và kiểu dáng khác nhau.
- Dời chân đi nhưng tôi biết chắc mình sẽ trở lại Đà Lạt vào một ngày không xa.
- Con người nơi đây thân thiện và mến khách vô cùng.
- Tôi ngây ngất trước sắc xanh sâu thẳm của màu thông trên suốt dọc đường vào trung tâm thành phố.
- Kì nghỉ hè này tôi đến với Đà Lạt.
- Đà Lạt là thành phố dễ làm người ta yêu mến ngay từ lần đầu tiên đặt chân tới đây.
- Thành phố bắt đầu với những rừng thông bạt ngàn.
- Nhiều loại hoa tôi mới nhìn thấy lần đầu và không khỏi ngạc nhiên vì sắc đẹp của chúng.
A. 5-6-7-4-2-1-8-3
B. 3-4-7-8-6-5-2-1
C. 5-6-8-1-2-7-4-3
D. 5-6-7-4-1-8-3
Câu 5: Một văn bản có tính mạch lạc là
A. Có nhiều chủ đề nhỏ nhưng thống nhất trong chủ đề chung của cả văn bản
B. Có chủ đề thống nhất
C. Các phần, đoạn trong văn bản được liên kết với nhau liền mạch
D. Cả A, B, C
VnDoc là một nguồn tài liệu hữu ích cho việc học về mạch lạc trong văn bản. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm hiểu các tài liệu khác như bố cục trong văn bản, soạn bố cục trong văn bản ngắn gọn và bố cục trong văn bản trên trang web của VnDoc.
Tham khảo thêm: Soạn Bố cục trong văn bản, Soạn bài Bố cục trong văn bản ngắn gọn, Bố cục trong văn bản
Nguồn: https://ispacedanang.edu.vn
Danh mục: Học tập
Related articles
