Về khái niệm Tư duy phản biện

Hình ảnh minh họa tư duy phản biện

Tư duy phản biện là một quá trình tư duy nhằm thách thức các giả định hay giả thiết. Đó là cách để xác định xem một nhận định có đúng hay sai, đôi khi cả hai, hoặc chỉ phần đúng. Khái niệm tư duy phản biện có nguồn gốc từ tư tưởng phương Tây, đặc biệt trong triết học của người Hy Lạp cổ theo lối Socrat, và trong kinh Vệ Đà của nhà Phật ở phương Đông.

Tư duy phản biện không chỉ là một phần quan trọng của giáo dục, mà còn đóng vai trò quan trọng trong sự tiến bộ của sinh viên thông qua đào tạo đại học. Bất chấp những tranh luận về ý nghĩa và tầm quan trọng của nó, tư duy phản biện là một khả năng quan trọng để trở thành một người đọc có trình độ hay một người viết có đẳng cấp.

Bạn đang xem: Về khái niệm Tư duy phản biện

Tư duy phản biện là gì?

Tư duy phản biện được miêu tả là “những suy nghĩ mang tính phản ánh có lý lẽ về việc tin vào điều gì hoặc làm điều gì”. Nó cũng được miêu tả là “tư duy về tư duy”. Trong triết học xã hội, tư duy phản biện thường được hiểu là sự gắn kết với thực tiễn xã hội và chính trị trong việc tham gia dân chủ, tạo ra các quan điểm khác nhau để lựa chọn và thúc đẩy khả năng phản biện ở người khác.

Lịch sử và nguồn gốc

Xem thêm : 2005 năm nay bao nhiêu tuổi theo âm Lịch, Dương lịch?

Tư duy phản biện xuất phát từ triết lý phân tích và chủ nghĩa kiến tạo thực dụng từ hàng ngàn năm trước, như trong kinh Vệ Đà và A-tì-đạt-ma của Phật giáo, cũng như trong truyền thống của Socrat của Hy Lạp. Tư duy phản biện trong triết học đã được triết gia Jürgen Habermas sử dụng từ thập kỷ 1970.

Ý nghĩa và tầm quan trọng

Tư duy phản biện giúp xác định mục tiêu, khảo sát các giả định và nhận định, đánh giá các minh chứng, hoàn thiện hành động và đánh giá kết luận. Việc sử dụng tư duy phản biện có thể giúp chúng ta tìm ra giải pháp khả thi cho các vấn đề phức tạp, thảo luận với nhóm người về hành động nên thực hiện, và phân tích các phương pháp đạt được độ tin cậy hợp lý cho một giả thuyết nào đó.

Cần nhấn mạnh rằng tư duy phản biện không chỉ là kỹ năng suy nghĩ, mà còn đòi hỏi các tiêu chuẩn trí tuệ khác như sự rõ ràng, đáng tin cậy, sự xác đáng, sự sâu sắc, tính thiết thực, chiều sâu và tầm rộng, cũng như sự quan yếu và tính công bằng.

Những kỹ năng cốt lõi

Xem thêm : Trường tiểu học phật tích – Tiên du

Các kỹ năng cốt lõi của tư duy phản biện bao gồm quan sát, diễn giải, phân tích, suy luận, đánh giá, giải thích và tổng hợp tri nhận. Người có tư duy phản biện mạnh mẽ thường chú trọng đến các yếu tố sau:

• Minh chứng qua quan sát
• Bối cảnh
• Tiêu chí quan trọng
• Phương pháp áp dụng và kỹ thuật xây dựng luận điểm
• Cấu trúc lý thuyết

Tóm lại

Tư duy phản biện là một quá trình nhằm xem xét mọi niềm tin và tri thức dưới ánh sáng của các minh chứng và những kết luận mà chúng hướng tới. Nó là một khả năng cần thiết để chúng ta xác định, đánh giá, quyết định và giải quyết vấn đề. Tư duy phản biện là nền tảng để trở thành một người đọc hay một người viết có đẳng cấp.

Trong các lĩnh vực chuyên môn và khoa học, tư duy phản biện là một yếu tố quan trọng, giúp chúng ta phân tích, đánh giá, giải thích và xây dựng lại tri thức của mình. Tuy nhiên, dù có những kiến thức về phương pháp đặt câu hỏi và lập luận logic, chúng ta vẫn có thể mắc sai lầm do thiếu kỹ năng áp dụng hoặc những đặc điểm tính cách như định kiến.

Vì vậy, hãy nuôi dưỡng tư duy phản biện và trang bị cho mình những kỹ năng tư duy cần thiết để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.

Nguồn: https://ispacedanang.edu.vn
Danh mục: Học tư duy