Một vài nét về chương trình môn Khoa học.

Bối cảnh: Trong cuộc cách mạng công nghiệp thứ tư và sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế tri thức, cơ hội phát triển đã mở ra, cùng với những thách thức không nhỏ đối với các quốc gia, đặc biệt là những quốc gia đang phát triển và chậm phát triển. Các thay đổi về khí hậu, cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái, và biến động về chính trị và xã hội đặt ra những thách thức có tính toàn cầu. Để đảm bảo phát triển bền vững, nhiều quốc gia không ngừng đổi mới giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trang bị cho các thế hệ tương lai nền tảng văn hoá vững chắc và năng lực thích ứng cao trước mọi biến động của thiên nhiên và xã hội. Đổi mới giáo dục đã trở thành nhu cầu cấp thiết và xu hướng toàn cầu.

Vài nét giới thiệu chương trình Khoa học

1. Vị trí môn học

Môn Khoa học là môn học bắt buộc ở tiểu học và được học ở lớp 4 và lớp 5, mỗi lớp có 70 tiết. Môn học này dựa trên môn Tự nhiên và Xã hội ở các lớp 1, 2, 3 và tích hợp kiến thức về vật lý, hóa học, sinh học cùng với giáo dục về sức khỏe và môi trường. Môn Khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị cho học sinh học Khoa học tự nhiên ở trung học cơ sở và các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học ở trung học phổ thông.

2. Mục tiêu môn học

Môn Khoa học giúp hình thành và phát triển tình yêu cho con người và thiên nhiên, khơi dậy sự tò mò và hứng thú khám phá thế giới tự nhiên, nhận thức về sức khỏe thể chất và tinh thần của bản thân, gia đình và cộng đồng, ý thức về bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường sống. Môn học cũng giúp học sinh phát triển năng lực nhận thức về thế giới tự nhiên, khám phá con người và thế giới tự nhiên, và năng lực vận dụng kiến thức để giải thích sự vật và hiện tượng tự nhiên, giải quyết các vấn đề đơn giản trong cuộc sống và bảo vệ sức khỏe của bản thân và mọi người cũng như bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường xung quanh.

3. Quan điểm xây dựng chương trình

Chương trình môn Khoa học tập trung vào các quan điểm sau: tích hợp kiến thức, tổ chức nội dung thành các chủ đề, và sự tham gia tích cực của học sinh trong quá trình học tập. Nội dung chương trình được chia thành các chủ đề tích hợp kiến thức về vật lý, hóa học, sinh học, mục tiêu là cung cấp cho học sinh kiến thức về môi trường tự nhiên, con người, sức khỏe và an toàn. Trong mỗi chủ đề, giáo dục giá trị và kỹ năng sống được đưa vào một cách đơn giản và phù hợp. Chương trình cũng tập trung vào sự tham gia tích cực của học sinh thông qua việc tìm tòi, khám phá, quan sát, thí nghiệm và làm việc nhóm.

4. Nội dung giáo dục

Nội dung giáo dục được tổ chức thành các chủ đề như chất, năng lượng, thực vật và động vật, nấm, vi khuẩn, virus, con người và sức khỏe, sinh vật và môi trường. Những chủ đề này được phát triển từ lớp 4 đến lớp 5. So với chương trình hiện hành, chương trình mới tinh giản một số nội dung không cần thiết và thêm vào những nội dung cần thiết. Chương trình cũng chú trọng phát triển hoạt động tìm tòi khám phá kiến thức và các kỹ năng tiến trình.

5. Phương pháp giáo dục

Chương trình Khoa học tập trung vào phương pháp dạy học dựa trên năng lực. Chương trình tạo cơ hội cho học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập và khám phá thông qua trải nghiệm. Giáo viên có thể lựa chọn các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học phù hợp với mục tiêu và chủ đề của môn Khoa học. Chương trình cũng tạo cơ hội cho học sinh đặt câu hỏi, khám phá vấn đề, dự đoán và thiết kế thí nghiệm để kiểm tra dự đoán. Học sinh được khuyến khích áp dụng kiến thức và kỹ năng đã học để giải quyết các vấn đề trong thực tế và phát triển năng lực giải quyết vấn đề.

6. Đánh giá kết quả giáo dục

Việc đánh giá trong môn Khoa học nhằm thúc đẩy và cải thiện việc học tập của học sinh. Đánh giá không chỉ dựa trên hiểu biết kiến thức mà còn đánh giá các kỹ năng và thái độ của học sinh. Chương trình cũng quan tâm đến đánh giá các kỹ năng tiến trình khoa học như quan sát, thí nghiệm, giải thích và vận dụng trong thực tế. Đánh giá sử dụng nhiều hình thức khác nhau như câu hỏi, bài tập, quan sát, thực hành, dự án, sản phẩm và cả đánh giá giữa các học sinh và tự đánh giá.

7. Điều kiện thực hiện chương trình

Về nội dung chương trình, kiến thức cơ bản không thay đổi so với chương trình hiện hành. Một số kiến thức mới sẽ được tập trung trong tài liệu hướng dẫn và đào tạo giáo viên để giúp họ tiếp cận chương trình mới một cách dễ dàng. Phương tiện dạy học trong môn Khoa học không đòi hỏi những phương tiện đắt tiền hoặc điều kiện thực hiện phức tạp. Phương tiện dạy học bao gồm tranh ảnh, sơ đồ, mô hình và dụng cụ thí nghiệm đơn giản. Giáo viên cũng có thể sử dụng các đồ vật, hiện tượng tự nhiên, xã hội xung quanh để dạy học. Chương trình Khoa học cho phép giáo viên lựa chọn đối tượng học tập sẵn có ở địa phương để dạy học, đồng thời đảm bảo mục tiêu chương trình. Chương trình cũng khuyến khích giáo viên tự làm đồ dùng dạy học và sử dụng công nghệ thông tin cũng như các phương tiện dạy học hiện đại (nếu có)…

Với chương trình môn Khoa học này, hy vọng rằng học sinh sẽ có cơ hội để khám phá và yêu thích môn học Khoa học, đồng thời phát triển những phẩm chất và năng lực cần thiết để thích ứng với thế giới hiện đại và góp phần xây dựng một xã hội bền vững.

FEATURED TOPIC