Khoa Sư phạm có vai trò quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng viết văn cho học sinh lớp 5. Để viết một bài văn hoàn chỉnh, học sinh cần phải có nhiều kỹ năng như xác định yêu cầu của tiêu đề, tìm ý tưởng, phác thảo, viết đoạn văn, và liên kết các đoạn với nhau. Tuy nhiên, đối với hầu hết học sinh, việc thu thập và sắp xếp ý tưởng là một kỹ năng không dễ dàng. Để giúp học sinh phát triển tư duy mạch lạc, hiểu biết vấn đề một cách sâu sắc, và tư duy logic, phương pháp sơ đồ tư duy (SĐTD) được áp dụng trong việc giảng dạy môn Tập làm văn ở lớp 5.
Contents
Đặt vấn đề
Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai nhiều giải pháp đổi mới chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học. Trong đó, việc đổi mới hình thức kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục theo hướng đánh giá năng lực người học đã thúc đẩy mạnh mẽ việc đổi mới phương pháp dạy học. Điều quan trọng trong việc đổi mới phương pháp dạy học là làm thế nào để học sinh thực sự phát huy tối đa tích cực, chủ động, và tự giác trong quá trình học tập. Sơ đồ tư duy đã được sử dụng rất nhiều và thành công trong hầu hết các lĩnh vực của cuộc sống.
Bạn đang xem: Khoa Sư phạm
Trên thực tế, nhiều học sinh lớp 5 vẫn học một cách thụ động, máy móc, chỉ học những gì biết đó mà không có sự liên kết giữa các kiến thức. Điều này khiến cho bài văn của học sinh trở nên lộn xộn, thiếu ý, và lặp lại ý. Để giúp học sinh học tốt và lâu dài, kích thích hứng thú học tập, việc sử dụng Sơ đồ tư duy là một phương pháp hiệu quả. Học tập bằng Sơ đồ tư duy giúp học sinh nắm tri thức một cách có hệ thống, dễ nhớ, và hiểu biết sâu sắc về vấn đề. Không chỉ giúp học tốt kiến thức trong sách vở, Sơ đồ tư duy còn giúp học sinh áp dụng kiến thức vào thực tế cuộc sống. Việc giáo viên giúp học sinh sử dụng Sơ đồ tư duy có nghĩa là giúp học sinh có phương pháp học tập tốt nhằm nâng cao hiệu quả học tập.
READ MORE:
Nội dung
Tổng quan về phương pháp dạy học bằng Sơ đồ tư duy
Sơ đồ tư duy, còn được gọi là bản đồ tư duy, là hệ thống ghi chép giúp tìm tòi, đào sâu, và hệ thống hóa ý tưởng, chủ đề, hoặc mạch kiến thức. Sơ đồ tư duy kết hợp giữa hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết với tư duy tích cực.
Xem thêm : Gia sư lớp 9
Cấu trúc của một sơ đồ tư duy bao gồm:
- Phần chủ đề (nội dung chính)
- Các nhánh chính (triển khai chủ đề)
- Các nhánh phụ (triển khai nhánh chính)
- Phần kí hiệu, biểu tượng, tranh ảnh… kèm theo để làm cho chủ đề sinh động và dễ hình dung.
Có nhiều cách để thiết kế một sơ đồ tư duy, nhưng tất cả đều nhằm mục đích tổ chức tư duy, giúp con người làm việc khoa học và sáng tạo. Sơ đồ tư duy là phương pháp dạy học nhằm phát triển tư duy và giúp học sinh truyền tải thông tin vào bộ não dễ dàng. Nó cũng là công cụ ghi chép hiệu quả, giúp ghi chép một cách logic, trực quan và dễ nhớ.
Cách sử dụng Sơ đồ tư duy trong dạy học Tập làm văn lớp 5
Làm quen với Sơ đồ tư duy
Để làm quen và sử dụng Sơ đồ tư duy một cách thành thạo, giáo viên có thể dùng Sơ đồ tư duy khái quát kiến thức về cấu tạo bài văn tả cảnh. Hướng dẫn học sinh lập dàn ý cho bài văn miêu tả bằng Sơ đồ tư duy, giúp học sinh nắm bắt cấu trúc và tổ chức ý tưởng trong bài văn của mình.
Sử dụng Sơ đồ tư duy trong một số dạng bài tập làm văn khác trong chương trình lớp 5
Việc sử dụng Sơ đồ tư duy trong dạy học Tập làm văn không chỉ phù hợp với việc rèn kỹ năng miêu tả mà còn phù hợp với tâm lý của học sinh tiểu học. Sơ đồ tư duy giúp học sinh dễ dàng nắm bắt ý chính của nội dung miêu tả, tạo sự hứng thú và mở ra cho học sinh những liên tưởng và tưởng tượng sáng tạo.
Xem thêm : Ôn tập văn học trung đại môn Ngữ văn lớp 9
Ví dụ, việc hướng dẫn học sinh lập dàn ý cho bài văn miêu tả bằng Sơ đồ tư duy giúp học sinh tổ chức ý tưởng một cách rõ ràng và mạch lạc. Đồng thời, Sơ đồ tư duy cũng có thể được sử dụng trong các dạng bài tập khác như viết đơn, viết biên bản để giúp học sinh ghi nhớ cách trình bày đúng các dạng văn bản.
READ MORE:
Kết luận
Sử dụng Sơ đồ tư duy trong dạy học Tập làm văn lớp 5 mang lại nhiều kết quả tốt cho cả học sinh và giáo viên. Học sinh phát triển tính chủ động, sáng tạo, và tư duy mạch lạc. Giáo viên tiết kiệm thời gian, tăng sự linh hoạt trong bài giảng, và giúp học sinh nắm bắt kiến thức thông qua một “sơ đồ” thể hiện các liên kết chặt chẽ của tri thức.
Việc áp dụng Sơ đồ tư duy trong dạy học Tập làm văn cũng giúp học sinh rèn luyện kỹ năng đọc, tư duy, và sáng tạo. Học sinh học thông qua việc họ phải suy nghĩ, tư duy, và phát hiện nội dung trọng tâm cần ghi nhớ và tổng hợp. Đồng thời, việc sử dụng Sơ đồ tư duy còn giúp học sinh tổ chức tri thức một cách có hệ thống, dễ nhớ, và áp dụng vào thực tế cuộc sống.
Tuy nhiên, việc sử dụng Sơ đồ tư duy không phù hợp với tất cả các dạng văn bản trong chương trình Tập làm văn. Giáo viên cần nghiên cứu và chọn lọc những dạng văn bản phù hợp để phát huy tích cực ưu điểm của phương pháp này.
Tài liệu tham khảo:
- Bộ Giáo dục và Đào tạo (2005), Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 5 (tập 1 và 2), NXB GD.
- Giáo trình Phương pháp dạy học Tiếng Việt ở Tiểu học của các tác giả Lê Phương Nga và Đặng Kim Nga.
- Edward de Bono (2005), Dạy trẻ phương pháp tư duy, NXB Văn hóa Thông tin.
- Tony & Barry Buzan, Lê Huy Lâm biên dịch (2008), The mind map book – Sơ đồ tư duy, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.
- Trần Đình Châu, Đặng Thị Thu Thủy (2009), Sử dụng sơ đồ tư duy góp phần tích cực hoá hoạt động học tập của HS, Tạp chí Khoa học giáo dục.
- Adam Khoo (1998), Tôi tài giỏi, bạn cũng thế!, NXB phụ nữ.
- Nguyễn Thúy Hằng – Nguyễn Thị Sinh (chuyên đề): Ứng dụng sơ đồ tư duy để lập dàn ý trong dạy văn miêu tả lớp 4-5.
Nguồn: https://ispacedanang.edu.vn
Danh mục: Học tư duy
