Dạy bé 1 tuổi tập nói và những lưu ý quan trọng nhất cho ba mẹ

Trẻ bắt đầu tập nói khi nào?

Ngay từ khi bé còn là thai nhi, bé đã có thể cảm nhận và làm quen với âm thanh. Khi bé chào đời, từ 3 – 4 tháng tuổi, bé thực sự bắt đầu tập nói. Quá trình tập nói kéo dài tới năm 3 tuổi. Trong khoảng thời gian này, khả năng nói của bé liên tục tăng lên, chứng tỏ bé đang tiếp thu và học hỏi rất tốt về ngôn ngữ lẫn tư duy, trí tuệ.

Bé 1 tuổi có thể nói được những gì?

Khi bé 2 – 3 tháng tuổi, bé chủ yếu sử dụng tiếng khóc để thể hiện ý muốn. Khi bé tròn 3 tháng tuổi, bé có thể nghe được âm thanh từ bên ngoài và bắt đầu phát ra những âm thanh đơn giản như “i”, “a”. Ở 4 tháng tuổi, bé có thể phát âm được những âm thanh phức tạp hơn như “muh-muh” hoặc “bah-bah”.

Vào giai đoạn từ 5 – 6 tháng tuổi, bé bắt đầu luyện ngữ điệu. Từ 7 – 12 tháng tuổi, bé có thể phát âm được những âm thanh đa dạng hơn bằng cách bắt chước lời nói của người lớn. Khi tròn 1 tuổi, bé có thể nói được khoảng 1 – 3 từ đơn như “mama” hoặc “baba” hoặc cũng có thể là tên đồ chơi, thú cưng,…

Bé 1 tuổi có thể nói được các từ đơn giản.
Be 1 tuổi có thể nói được các từ đơn giản. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Nhìn chung, sự phát triển về mặt ngôn ngữ của bé ở độ tuổi này rất thú vị. Nếu ba mẹ đồng hành cùng bé trong giai đoạn này, sẽ phát hiện nhiều điều bất ngờ.

Nguyên tắc cơ bản khi dạy bé 1 tuổi tập nói

Trong quá trình dạy bé 1 tuổi tập nói, để đảm bảo hiệu quả tốt và không gây ảnh hưởng tiêu cực tới bé, ba mẹ cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản sau:

Nguyên tắc 1: Không ngại cho bé tiếp xúc với môi trường xung quanh

Thường các ba mẹ Việt Nam rất ngại cho con tiếp xúc với môi trường xung quanh, sợ bé bị bẩn hoặc ốm. Thay vào đó, ba mẹ nên cho bé tiếp xúc với môi trường để bé khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh, kích thích tư duy và trí thông minh. Đồng thời, bé cũng được nghe nhiều âm thanh tự nhiên, trở nên dạn dĩ và dám nói hơn.

Nguyên tắc 2: Tôn trọng bé khi dạy nói

Dạy bé tập nói, ba mẹ cần tôn trọng bé. Khi bé được 1 tuổi, bé đã biết thể hiện điều mình thích và không thích. Vì vậy, đừng bắt ép bé làm gì hay áp đặt suy nghĩ lên bé. Nếu bé không muốn nói thì ba mẹ đừng cố gượng ép. Hãy chờ đến khi bé vui vẻ và muốn nói thì tiếp tục dạy.

Nguyên tắc 3: Sử dụng lời nói nhẹ nhàng, lịch sự

Hãy luôn nói chuyện một cách nhẹ nhàng và lịch sự khi dạy bé 1 tuổi tập nói. Bé thường bắt chước lời nói của ba mẹ, nên nếu ba mẹ nói chuyện gắt gỏng, lời nói thiếu văn minh, bé có thể học và nói theo. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới cách nói chuyện của bé mà còn có thể làm thay đổi tư duy và cách hành xử trong tương lai.

Ba mẹ nên sử dụng lời nói nhẹ nhàng khi dạy trẻ 1 tuổi tập nói.
Ba mẹ nên sử dụng lời nói nhẹ nhàng khi dạy trẻ 1 tuổi tập nói. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Nguyên tắc 4: Luôn kiên nhẫn với bé

Luôn kiên nhẫn với bé là một nguyên tắc quan trọng khi dạy bé tập nói. Đừng so sánh bé với những đứa trẻ khác và không thể nói đúng thời gian nhất định. Điều này có thể làm bé cảm thấy căng thẳng và sợ hãi, khiến bé không dám và không thể nói.

11 cách hay dạy bé 1 tuổi tập nói ba mẹ có thể áp dụng ngay

Ba mẹ có thể tìm thấy nhiều cách dạy bé 1 tuổi tập nói từ các nguồn thông tin khác nhau. Dưới đây là 11 cách được các chuyên gia giáo dục sớm và nhiều ba mẹ đánh giá là có tính hiệu quả cao, có thể áp dụng ngay:

1. Nói chuyện, kể chuyện và hát cho bé nghe mỗi ngày

Dành khoảng 10 phút mỗi ngày để nói chuyện, kể chuyện hoặc hát cho bé nghe sẽ giúp bé học nói nhanh hơn. Nói chuyện cần chậm rãi, rõ ràng từng âm và từng chữ. Không cần phải nói quá to, chỉ cần nghe được và nhẹ nhàng là được. Khi nói được một chút, lại ngừng lại để chờ phản ứng của bé.

Bên cạnh đó, ba mẹ có thể kể cho bé những câu chuyện ngắn, có thể là truyện tranh. Kể chuyện là cách tốt để bé gia tăng vốn từ vựng, phát triển tư duy và sáng tạo. Nếu không biết kể chuyện, có thể tải app VMonkey. Ứng dụng này là một thế giới truyện tranh đầy sống động với giọng đọc truyền cảm, dễ dàng đưa bé chìm đắm vào những câu truyện cổ tích đầy ý nghĩa. Hoặc ba mẹ cũng có thể tham khảo ứng dụng Monkey Stories – Kho truyện hay tiếng Anh dành cho bé.

2. Dạy bé tập đếm, học các câu ca dao, tục ngữ

Dạy bé tập đếm hoặc học các câu ca dao, tục ngữ đơn giản. Có thể lồng ghép vào những câu chuyện kể cho bé trước khi đi ngủ. Dần dần, bé sẽ học cách đếm và quen thuộc với câu ca dao, tục ngữ. Ví dụ, có thể kể chuyện về 3 chú heo cho bé nghe hoặc dạy bé đếm số lượng đồ chơi.

3. Dạy bé tập nói bằng hình ảnh thật

Dạy bé thông qua hình ảnh thật sẽ giúp bé ghi nhớ nhanh và lâu hơn. Cho bé cầm, sờ các đồ vật và lặp lại từ tương ứng nhiều lần. Ví dụ, cho bé cầm sách và nói “sách”. Cách này giúp bé kích thích giác quan, như thị giác, xúc giác, khứu giác và thính giác.

4. Đưa ra cho bé sự lựa chọn

Đưa bé sự lựa chọn trong các tình huống như “muốn ăn nữa không?”, “muốn chơi gấu bông hay búp bê?”, “muốn đeo giày hay đeo dép?”. Điều này không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn khuyến khích bé nói chuyện.

5. Luôn phản hồi lại những gì bé nói

Dù bé nói gì, ba mẹ cần phản hồi lại để khuyến khích bé. Bé muốn nhận được sự trả lời từ người khác khi giao tiếp, vì vậy phản hồi lại sẽ giúp bé thích nói chuyện hơn.

6. Cho bé xem những chương trình bổ ích

Tìm và mở cho bé xem những chương trình bổ ích. Ví dụ như Monkey Junior. Đây là ứng dụng dạy tiếng Anh và nhiều ngôn ngữ khác cho bé từ 0 – 10 tuổi, được thiết kế phù hợp với độ tuổi của bé. Các chương trình trong ứng dụng này rất đa dạng, sinh động, không làm bé nhàm chán. Ngoài ra, chương trình còn kích thích khả năng tư duy và ngôn ngữ cho bé.

7. Lời nói luôn đi đôi với hành động

Khi dạy bé tập nói, luôn đảm bảo lời nói đi kèm với hành động. Ví dụ, khi cởi giày cho bé, nói “Mẹ cởi giày cho con nhé” hoặc khi mặc áo cho bé, nói “Mẹ mặc áo cho con yêu nào”. Dần dần, bé sẽ tự đưa chân để mẹ cởi giày, và giơ tay để mẹ mặc áo, thậm chí nói những từ đơn giản như “cởi giày”, “mặc áo”.

8. Sửa ngay khi thấy bé nói sai

Khi bé tập nói, không kỳ vọng bé luôn nói đúng, nhất là khi tập nói từ mới. Khi thấy bé nói sai, ba mẹ không cần bực tức, hãy nhẹ nhàng phát âm lại để bé học và nói theo.

9. Gọi tên bé

Mỗi khi nói chuyện, hãy gọi tên bé để bé chú ý vào cuộc trò chuyện. Trong quá trình giao tiếp, ba mẹ cần nhìn thẳng vào bé, không nhìn sang chỗ khác hoặc làm việc khác, để bé chú ý tới cuộc trò chuyện.

10. Tạo cơ hội để bé nói chuyện

Khi bé đang trong quá trình tập nói, ba mẹ hãy dừng lại từ 10 – 15 giây trước mỗi câu hỏi hay câu nói để chờ phản ứng của bé. Nếu bé có phản ứng hay tiếp chuyện, hãy khuyến khích bé nói nhiều hơn.

11. Tạo điều kiện cho bé giao tiếp với những người khác

Dạy bé nói chuyện với nhiều người khác, có thể là người lớn hơn hoặc các bé cùng tuổi. Điều này kích thích bé nói chuyện nhiều hơn và trở nên tự tin, dạn dĩ hơn khi gặp người lạ.

Ba mẹ hãy tạo điều kiện để bé tiếp xúc với các bạn cùng tuổi.
Ba mẹ hãy tạo điều kiện để bé tiếp xúc với các bạn cùng tuổi. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Bé 1 tuổi chưa sẵn sàng tập nói có đáng lo không?

Có những bé có thể nói khá sớm, nhưng cũng có những bé 1 tuổi chưa sẵn sàng tập nói. Có thể bé chưa bập bẹ tập nói hoặc nói chậm hơn. Nếu bé không có dấu hiệu muốn nói hoặc không phản ứng lại với âm thanh, ba mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn. Việc chẩn đoán và khắc phục sớm sẽ tốt cho bé. Có thể bé gặp vấn đề về thính giác, phát triển ngôn ngữ hay xuất hiện các vấn đề khác. Để tìm nguyên nhân chính xác, bé cần được thăm khám cẩn thận.

Với những chia sẻ trên, ba mẹ đã biết cách dạy bé 1 tuổi tập nói đúng và khoa học. Hãy kiên trì và chú trọng dạy bé tập nói từ sớm để bé phát triển ngôn ngữ, tư duy và trí tuệ.

FEATURED TOPIC