Tìm hiểu giấy quỳ tím là gì? Nguyên lý đổi màu và ứng dụng phổ biến của giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím là một dụng cụ hóa học quan trọng trong phòng thí nghiệm và cũng được sử dụng rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng bạn có biết giấy quỳ tím là gì và những ứng dụng phổ biến của nó là gì không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Giấy quỳ tím là gì?

Giấy quỳ tím, hay còn được gọi là giấy quỳ, quỳ tím, là một loại giấy được tẩm dung dịch etanol hoặc nước cùng chất màu được tách từ rễ cây địa y Roccella và Dendrographa. Mục đích sử dụng giấy quỳ tím là để đo nồng độ pH dựa theo màu sắc chuyển đổi của giấy.

Ưu điểm lớn nhất khi sử dụng giấy quỳ tím là cho ra kết quả ngay lập tức về các dung dịch và loại khí đang thí nghiệm. Vì vậy, thử nghiệm bằng quỳ tím thường được coi là bước xác định ban đầu của hầu hết các thí nghiệm.

Nguồn gốc và lịch sử của giấy quỳ tím

Những nghiên cứu ban đầu về giấy quỳ tím bắt đầu từ thế kỷ 13, khi Thầy Thuốc người Tây Ban Nha Arnaldus de Villa Nova sử dụng loại giấy này cho các thí nghiệm của mình. Ông đã phát hiện ra rằng khi giấy tiếp xúc với dung dịch axit, nó sẽ chuyển sang màu đỏ, còn khi tiếp xúc với dung dịch kiềm, giấy sẽ chuyển sang màu xanh.

Vào thế kỷ 16, giấy quỳ tím trở nên phổ biến hơn và được sử dụng rộng rãi trong các phòng thí nghiệm. Phương pháp sản xuất giấy quỳ tím là chiết từ các loại địa y như Leuconora tartarea và Rocella tinctoria.

Năm 1704, nhà hóa học người Hà Lan Herman Boerhaave đã đặt tên cho quỳ tím là “lakmoes”, có nghĩa là “mực” trong tiếng Hà Lan. Tên gọi này xuất phát từ phương pháp sản xuất quỳ tím bằng cách chiết từ địa y. Vào thế kỷ 19, quỳ tím tiếp tục được cải tiến và sử dụng ngày càng phổ biến. Năm 1852, nhà hóa học người Đức Heinrich Gustav Magnus đã phát hiện ra rằng giấy quỳ có thể đo được độ pH của các dung dịch.

Ngày nay, giấy quỳ tím là một dụng cụ không thể thiếu trong các phòng thí nghiệm và cuộc sống hàng ngày, nhờ khả năng phân biệt tính axit và kiềm của các dung dịch.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím được cấu tạo từ hai thành phần chính: giấy lọc và chất quỳ.

  • Giấy lọc là chất nền, thường được làm từ gỗ. Sau khi gỗ được xay nghiền, phối trộn, cán mỏng và sấy khô, giấy lọc sẽ trở thành nền cho quỳ bám dính.

  • Chất quỳ là Litmus, một hợp chất hữu cơ. Chất này được trộn vào bột giấy lọc và có khả năng biến đổi màu sắc khi tiếp xúc với dung dịch có tính axit hoặc kiềm.

Nguyên lý hoạt động của giấy quỳ tím khá đơn giản. Chất quỳ phản ứng với các ion OH- và H+ trong dung dịch. Khi giấy quỳ tiếp xúc với dung dịch axit, nó sẽ chuyển sang màu đỏ. Khi tiếp xúc với dung dịch kiềm, giấy sẽ chuyển sang màu xanh. Dung dịch trung tính sẽ không làm giấy quỳ đổi màu.

Các loại giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím có hai loại chính là giấy quỳ tím xanh và giấy quỳ tím đỏ.

Giấy quỳ tím xanh

Khi giấy quỳ tím xanh chuyển sang màu đỏ khi nhúng vào dung dịch, điều đó chỉ ra rằng dung dịch đó có tính axit. Còn nếu giấy quỳ không đổi màu, điều đó cho thấy dung dịch có tính bazơ.

Giấy quỳ tím đỏ

Giấy quỳ tím đỏ thường được sử dụng trong phòng thí nghiệm. Khi nhúng vào dung dịch axit, giấy quỳ tím đỏ sẽ giữ nguyên màu đỏ. Còn khi nhúng vào dung dịch kiềm, giấy sẽ chuyển sang màu xanh.

Ngoài ra, giấy quỳ còn có thể được phân thành giấy quỳ khô và giấy quỳ ẩm. Khi tiếp xúc với khí amoniac, giấy quỳ tím khô sẽ không đổi màu, trong khi giấy quỳ tím ẩm sẽ chuyển sang màu xanh.

Ứng dụng phổ biến của giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím là một dụng cụ đơn giản nhưng lại có nhiều ứng dụng quan trọng trong đời sống, bao gồm:

Trong phòng thí nghiệm

Giấy quỳ là một loại thuốc thử phổ biến được sử dụng trong các thí nghiệm hóa học để xác định tính axit, tính bazơ và tính trung tính của một dung dịch. Ngoài ra, giấy quỳ còn có thể được sử dụng để phân biệt các loại khí như NH3, H2S, SO3.

Trong lĩnh vực nông nghiệp

Giấy quỳ được sử dụng để kiểm tra nồng độ pH của đất, nước, phân bón, thuốc trừ sâu,… nhằm đảm bảo môi trường phù hợp cho cây trồng và động vật nuôi.

Trong lĩnh vực thực phẩm

Trong ngành thực phẩm và đồ uống, giấy quỳ tím được sử dụng để kiểm tra độ pH của nước, sữa, trái cây, rau củ quả,… nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng.

Trong lĩnh vực công nghiệp

Giấy quỳ cũng được sử dụng để kiểm tra độ pH của các dung dịch trong ngành công nghiệp, như công nghiệp hóa chất và công nghiệp sản xuất thực phẩm.

Trong lĩnh vực y học

Giấy quỳ tím được sử dụng để kiểm tra độ pH của nước tiểu, dịch âm đạo, máu,… Đặc biệt, quỳ tím được dùng để thử nước ối của các bà bầu, giúp xác định tính trạng thai nhi trong bụng mẹ và đưa ra phương án phù hợp.

Cách sử dụng giấy quỳ tím

Sử dụng giấy quỳ tím khá đơn giản. Bạn chỉ cần nhúng một đầu của giấy vào dung dịch cần xác định tính axit, bazơ hoặc trung tính. Sau khoảng 1 – 2 giây, rút giấy ra và so sánh với bảng màu để xác định tính chất của dung dịch.

Kết luận

Giấy quỳ tím là một loại chất chỉ thị độ pH hữu ích được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Hy vọng với bài viết này, bạn đã có thêm kiến thức hữu ích trong cuộc sống.

FEATURED TOPIC